“Met enthousiasme, humor en empathie wil ik mijn passie voor- en kennis van de Alexander Techniek doorgeven aan mijn leerlingen.”
Over mij
Mijn naam is Maaike Aarts en mijn passies zijn zelfontwikkeling, nieuwe dingen leren, Alexander Techniek en muziek.
Ik geef Alexander Techniek lessen thuis in mijn privé-praktijk, aan de academisten van het Koninklijk Concertgebouw Orkest en aan het Conservatorium van Amsterdam. Regelmatig geef ik auditie training, geef ik workshops aan orkesten en tijdens zomercursussen. Ook organiseer ik mijn eigen Alexander Techniek retraites. Daarnaast speel ik viool in het Nederlands Kamerorkest.
Na het behalen van mijn Alexander Techniek diploma en Masters aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag in 2002 (Masters in educatie, orkestspel, kamermuziek) was ik van 2004-2010 1e violist in het Koninklijk Concertgebouw orkest. Ik verliet het orkest om meer tijd te kunnen hebben voor mijn Alexander Techniek praktijk.
Van 2014-2018 was ik plaatsvervangend concertmeester in het Nederlands Kamer Orkest naast artistiek leider Gordan Nikolic. Het was een 65% contract, dus dat leek haalbaar samen met mijn volle praktijk. Maar het wrong toch. Eind 2018 heb ik weer een groot offer gebracht; ik nam ontslag uit het NKO om mijn droom te volgen; de Alexander Techniek meer bekendheid te geven in de wereld in het algemeen, en in de muziek wereld in het bijzonder.
Door mijn eigen blessure problemen echt tot de bodem uit te zoeken en door de afgelopen 20 jaar met zoveel verschillende leerlingen te werken heb ik veel kennis verkregen die ik graag nog meer wil delen.
Het is duidelijk dat er in de samenleving en onder musici een grote behoefte is aan:
- Blessure preventie
- Meer kennis over hoe bewegingen zonder onnodige spanning uitgevoerd kunnen worden
- Meer inzicht in hoe ons brein onze bewegingen beter kan coördineren
- Meer mentale kracht
- Meer verbinding met ons gevoel, elkaar, en kennis over het ontstaan van flow
De afgelopen jaren heb ik lesgegeven aan musici uit verschillende orkesten:
- Koninklijk Concertgebouw Orkest
- Academie Koninklijk Concertgebouw orkest
- Nederlands Philharmonisch orkest/Nederlands Kamer Orkest
- Het Ballet orkest
- Het Phion
- Het Rotterdams Philharmonisch orkest
- Het Radio Filharmonisch orkest
- Het Residentie Orkest
- Het Nederlands Blazers ensemble
- De Nederlandse fluit academie
- Jeugd orkest Nederland
Ik ben een bevoegd Alexander Techniek leraar, geregistreerd bij de Nederlandse en Engelse beroepsverenigingen NeVLAT en STAT. Ik deed de drie jarige opleiding aan het Alexander Techniek Centrum Amsterdam (P. Versteeg, T. Marwick) waar ik in 2002 afstudeerde. Van 2002-2019 was ik daar een van de hoofd docenten om nieuwe leraren op te leiden. Omdat ik altijd verder wil leren nam ik lessen van gerenommeerde leraren als Missy Vineyard en John Nicholls. Ik heb mij verdiept in hoe Alexander Techniek kan helpen bij zwangerschap en bevalling door les te nemen bij Ilana Machover. Ook heb ik deelgenomen aan internationale AT congressen.
Als je me Debussy sonate wilt horen spelen met pianist Jorrit van den Ham klik dan hier
Mijn verhaal, de blinde vlek
Toen ik 9 jaar was begon ik met vioolspelen. Ik had Isabelle van Keulen horen spelen, zat helemaal vooraan op de eerste rij, en besloot op dat moment dat ik violiste wilde worden. Altijd vond ik het spelen leuk, mijn moeder en vader hoefden me nooit aan te sporen. Eerder zeiden ze ‘stop nou eens met oefenen, kom nou eens gezellig beneden een spelletje doen!’ Ik ging naar het conservatorium op het moment dat ik ook naar de eerste klas van het gymnasium ging. Dat was hard werken. Vaak na school in de trein naar Utrecht voor vioolles, huiswerk maken in de trein en in de bus. Ik ging meedoen aan concoursen en won ook prijzen. De druk om goed te presteren werd voor mijn gevoel steeds hoger en ik had het gevoel aan alle hoge verwachtingen te moeten voldoen door keihard te werken. Dan lag het er in ieder geval niet aan dat ik mijn best niet had gedaan!
Ik ging wel steeds beter spelen, maar voelde me tegelijkertijd muzikaal gezien steeds minder vrij tijdens het spelen. Ook begon ik steeds zenuwachtiger te worden en ik werd steeds banger om fouten te maken. Na het eindexamen ging ik naar het conservatorium en toen begonnen de problemen. Ik kreeg last van blessures: drie keer een peesschede ontsteking in mijn linkerpols en een keer een tenniselleboog rechts. Bovendien had ik om de haverklap griep. Er was iets behoorlijk uit balans, maar wat? Ik vond mezelf vooral een pechvogel. Ik werkte keihard, deed ontzettend mijn best; wat kon ik nog meer doen? In mijn examenjaar kreeg ik weer last van mijn linkerpols. Toen besloot ik dat ik deze kwestie tot de bodem wilde gaan uitzoeken. Ik wilde pas weer gaan spelen als de pijn helemaal weg was en ik de oorzaak van alle ellende had gevonden. Mijn examen heb ik toch gespeeld en ik kreeg wonder boven wonder nog een 9,5 met onderscheiding ook. Het frustrerende was dat ik wel talent had maar dat ik mezelf behoorlijk in de weg zat. Maar daar was ik toen nog niet achter. In 1999 begon mijn zoektocht die anderhalf jaar zou duren.
Ik deed alles om van de pijn af te komen en weer te kunnen spelen: fysiotherapie, manuele therapie, Mensendieck, massage, acupunctuur, cortison spuiten, sporten, mijn arm ontlasten, naar verschillende specialisten in de muziekklinieken, MRI scans. Niks hielp, er werd niets gevonden, de pijn ging niet weg en iedereen adviseerde wat anders. Toen raadde een vriendin van me de Alexander Techniek aan. Zonder veel hoop ging ik dat ook proberen. De eerste les vond ik een beetje vaag. Wat had de manier waarop ik in een stoel ging zitten nou in vredesnaam met mijn blessure te maken? De tweede les dacht ik: misschien toch nog maar eens proberen. De derde les: O zooo!
Het begon me duidelijk te worden: ik had bepaalde ongunstige fysieke en mentale gewoonten opgebouwd waar ik me al die tijd helemaal niet bewust van was geweest en die ongunstig uitpakten voor de manier waarop ik bewoog. Ik begon te begrijpen dat die bewegingspatronen hetzelfde waren bij alles wat ik deed. Of ik nou stofzuigde, computerde of vioolspeelde, ik deed dat allemaal met dezelfde ongunstige gewoonten. Met teveel spierspanning in nek, rug, armen en benen.
Een aantal lessen later begon ik ook meer te ontdekken over mijn mentale gewoontes: ik was enorm perfectionistisch, over-gedisciplineerd en had een enorme wilskracht. Niets en niemand kon me van mijn doel afhalen. Doelen hebben op zich is natuurlijk prima alleen was de manier waarop ik naar mijn doelen ging behoorlijk ongezond. Ik gunde mezelf weinig pauzes, moest altijd doorstuderen, mocht pas iets leuks gaan doen als ik minstens vijf uur gestudeerd had. Zelfs mijn nachtrust moest het ontgelden: zes uur slaap vond ik meer dan genoeg, terwijl ik eigenlijk wel achtenhalf uur nodig had. Tijdens het studeren was ik intern heel streng voor mezelf. Het was nooit goed genoeg, kon altijd beter.
Langzaam ontdekte ik dat al dat ‘pushen’ en kritisch tegen mezelf praten een fysieke reactie tot gevolg had: te veel overbodige spierspanning, wat weer tot minder goede coördinatie leidde. Dat leidde dan weer tot ‘over-studeren’ om te compenseren voor mijn angst niet goed genoeg te presteren op het podium. Op een gegeven moment zorgde mijn lichaam er voor dat ik wel moest stoppen; ik kreeg griep of een blessure. Eindelijk kon ik even op adem komen.
Uiteindelijk ben ik in 1999 geopereerd door een plastisch chirurg die gespecialiseerd was in handen. De oorzaak van mijn blijvende pijn bleek erin te liggen dat mijn pezen niet meer onafhankelijk van elkaar hadden kunnen bewegen door de vorming van littekenweefsel. Dit littekenweefsel was niet op scans te zien geweest, en het zou nooit vanzelf weggegaan zijn. Het was heerlijk dat ik eindelijk van de pijn in mijn pols verlost was maar ik begreep inmiddels ook dat als ik niets zou veranderen aan mijn gewoonten en bewegingspatronen het probleem zeker terug zou keren. De chirurg voorspelde dat ik nooit meer dan 1,5 uur per dag zou kunnen spelen. Maar ik was net met de Alexander Techniek opleiding begonnen en dacht: “dat zullen we nog wel eens zien”!
Ik realiseerde me inmiddels wel dat ik de vicieuze cirkel moest doorbreken wilde ik een gezonde toekomst hebben met mijn viool. Uiteindelijk heeft de Alexander Techniek me geleerd de fysieke en mentale oorzaken van mijn vele blessures weg te nemen. Wat een zegen! Ik ben nu al zeventien jaar blessurevrij, speel muzikaal vrijer, heb weinig last meer van podiumangst, studeer efficiënt en positief, mijn toon is mooier geworden en mijn streektechniek beter.
Terugkijkend vind ik het vreemd dat behalve bij de Alexander Techniek, geen dokter of behandelaar op het idee was gekomen eens te kijken naar hoe ik vioolspeelde (te gespannen), wat ik dacht (heel negatief), hoe ik de dagelijkse dingen deed (verkrampt en gestresst) en hoe ik bewoog (niet goed gecoordineerd). Ik had, vanuit het perspectief van de Alexander Techniek, geen goed gebruik van mijn lichaam, was niet verbonden met mijn gevoel als ik speelde, dacht onbehulpzame dingen en creëerde bij alles wat ik deed onnodig stress in mijn lijf.
Ik geloof, en heb inmiddels in mijn eigen praktijk gezien dat bij veel meer mensen de oorzaak van hun klachten ligt bij de manier waarop ze – zonder het te weten – alle dagelijkse dingen doen, hoe ze denken, en zich daardoor voelen. Daar wordt veel te weinig naar gekeken. Het is bijna een blinde vlek.